Lekcja 47

Konformizm po polsku

Szkoła podstawowa
reż.: Tomasz Zygadło

Trzeba zabić tę miłość
reż.: Janusz Morgenstern

Żółw
reż.: Andrzej Kotkowski

Opracowanie: Dr Anna Taszycka

Żółw

reż.: Andrzej Kotkowski

Opis

[FILM NIEDOSTĘPNY ONLINE]

Główny bohater filmu pod nieobecność żony i syna zajmuje się żółwiem. Kiedy zwierzątko wypada z balkonu i ginie, mężczyzna udając przed rodziną, że nic się nie stało, kupuje kolejnego żółwia, podobnego do poprzedniego. Nieżyjącym żółwiem interesuje się jednak coraz więcej osób. Bohater filmu coraz bardziej zaszczuty atmosferą, jaka wytwarza się wokół tej sprawy, w końcu zgłasza się na milicję i sam oskarża się o śmierć żółwia.

Podstawą adaptacji filmu było opowiadanie Marka Nowakowskiego.

Rok produkcji	1973
Produkcja	Zespół Filmowy „X”
Reżyseria	Andrzej Kotkowski
Scenariusz	Andrzej Kotkowski
Zdjęcia	Edward Kłosiński
Montaż	Halina Prugar
Muzyka	Włodzimierz Korcz
Obsada	Władysław Kowalski (Rafał Zakrzewski) Piotr Fronczewski (porucznik MO) Jerzy Januszewicz (sąsiad) Marian Godlewski (staruszek) Marek Kępiński (samochodziarz) Ewa Lemańska (sprzedawczyni) Anna Seniuk (żona) Piotr Kąkolewski (syn) Józef Nalberczak (dozorca) Józef Pieracki (prezes) Hanna Skarżanka (inspektorka) Wanda Stanisławska-Lothe (prezesowa)
Czas trwania	31 min

O reżyserze

Reżyser i scenarzysta filmowy; urodzony w 1940 roku we Lwowie. Ukończył wydział prawa UJ w 1964 roku oraz studium Organizacji Produkcji PWSTiF w Łodzi w 1968. Zadebiutował w 1973 roku filmem telewizyjnym „Żółw”. Wyreżyserował również m.in.: „W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów” (1984) na motywach opowiadania Witkacego oraz film „Obywatel Piszczyk” (1988) z Jerzym Stuhrem w roli głównej, będący swoistą kontynuacją „Zezowatego szczęścia” A. Munka, jednego z reżyserów polskiej szkoły filmowej. Współpracował z A. Wajdą m.in. jako II reżyser „Ziemi obiecanej” czy współscenarzysta „Pierścionka z orłem w koronie” (1992). Wybrana filmografia: „Żółw” (1973), „Gra o wszystko” (1977), „Olimpiada 40” (1980), „Spokojne lata” (1981), „W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów” (1984), „Obywatel Piszczyk” (1988), „Miasto z morza” (2009).

Scena do analizy

Bohater filmu odwiedza mieszkanie miłośników zwierząt, odpowiadając na wezwanie Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Okazuje się, że ktoś złożył na niego donos o zabiciu żółwia pisząc anonimowo, że mężczyzna zawiózł do parku żywe jeszcze zwierzątko, które spadło z balkonu, i dobił je zamiast udzielić mu pomocy. Zakrzewski broni się nieudolnie; próbując ocalić swoją niewinność mówi coś o prawdziwych „sadystach”. Niestety, od razu zostaje uznany za winnego. W finale sceny oskarżający go mężczyzna zaczyna mówić o psychologii sprawcy – w tym wypadku Zakrzewskiego - i ujawnia fakt zakupu drugiego żółwia, obciążający dodatkowo naszego bohatera. Wydaje się, że dla mężczyzny nie ma już ratunku...

Podobnie jak w filmie „Trzeba zabić tę miłość” zwierzę pełni tu funkcję metaforyczną. W przypadku filmu Kotkowskiego żółw ma rolę katalizatora: uruchamia społeczny mechanizm wykluczenia, w którego trybach bohater nie ma żadnych szans na obronę. Tracąc zaufanie najbliższych, pozostaje pozostawiony sobie samemu, z narastającym poczuciem winy.

Żółw