Wyobraźnia wprawiona w ruch – o tajnikach animacji na podstawie „Katedry” Tomasza Bagińskiego

ETAP EDUKACYJNY

gimnazjalna

PRZEDMIOT

plastyka, wariant dla klas licealnych-humanistycznych / fakultetów / kółka polonistycznego

CZAS

1 godzina lekcyjna (w tym projekcja filmu)

Treści nauczania zgodne z podstawą programową:

III etap edukacyjny: tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę; analiza i interpretacja tekstów kultury – percepcja sztuki.

Pytanie kluczowe:

O czym lub o kim jest film „Katedra” Tomasza Bagińskiego?

Po zajęciach uczeń będzie umiał:

• interpretować i analizować symbole zawarte w filmie animowanym;
• wyjaśnić budowę i reguły animacji poklatkowej;
• przygotować własną prostą animację.

Metody pracy:

burza mózgów, miniwykład, dyskusja, ćwiczenia rysunkowe, prezentacja multimedialna

Materiały dydaktyczne:

• animacja „Katedra” Tomasza Bagińskiego;
• materiały pomocnicze nr 1-2;
• zdjęcia bądź prezentacja multimedialna ukazujące najpiękniejsze katedry gotyckie (np.Notre Dame w Paryżu, katedrę św. Stefana w Wiedniu, katedrę w Amiens, w Burgos, w Sienie, w Mediolanie);
• notesik kieszonkowy z gładkimi kartkami, czarny mazak, pióro kulkowe lub czarna akwarela i pędzelek.

Słowa kluczowe:

gotyk, katedra gotycka, animacja, storyboard, animacja poklatkowa, suprematyzm

Uwagi:

Przed zajęciami uczniowie w grupach przygotowują informacje o Tomaszu Bagińskim, filmie „Katedra” i animacji 3D, korzystając z dostępnych publikacji i internetu.

Przebieg zajęć:

1. Zapowiedz uczniom, że w czasie najbliższej godziny lekcyjnej będziecie się zajmować współczesną animacją na przykładzie nominowanej do Oscara „Katedry” Tomasza Bagińskiego.
2. Poproś chętnych, aby zreferowali przygotowane wcześniej informacje o reżyserze oraz technice animacji 3D. W razie potrzeby uzupełnij ich wypowiedzi.
3. Przed projekcją pokaż zdjęcia (prezentację) ukazujące najsłynniejsze katedry gotyku. Zapytaj uczniów o ich wrażenia. Poproś, aby podczas burzy mózgów wymienili emocje, jakie wywołuje w nich widok tych budynków (np. słabość istoty ludzkiej wobec wielkości budowli, duma z wykonania tych konstrukcji rękoma człowieka, lęk wobec ogromu tej przestrzeni). Zadaniem młodzieży jest także próba odczytania symboliki gotyckich katedr.
4. Zaproś podopiecznych do obejrzenia animacji Tomasza Bagińskiego. Po projekcji poproś uczniów, aby spróbowali zinterpretować przesłanie filmu, a także porównali emocje, jakie wywołał w nich film, z uczuciami wzbudzonymi przez zdjęcia gotyckich katedr. Zadaj pytania pomocnicze:
   
   Czy świat przedstawiony w filmie ma charakter fantastyczny, czy akcja jest osadzona w świecie realnym?
   Czy film mówi o świecie wewnętrznym czy o sytuacji, która się wydarzyła lub mogła się wydarzyć?
   Czym lub o kim jest „Katedra” Tomasza Bagińskiego?
   Jakie symbole kryje w sobie ten film?
5. W formie miniwykładu przedstaw uczniom zasady tworzenia animacji. Wytłumacz takie pojęcia jak: „storyboard”, „animacja poklatkowa”, „animacja rysunkowa” (wykorzystaj informacje dostępne m.in. na stronie www.filmotekaszkolna.pl).
6. Poproś chętnych, aby opisali akcję filmu „Katedra”, intrygę, jej bohatera, miejsce wydarzeń.
7. Następnie zaproponuj ćwiczenie pt. „Zmieniam historię zapisaną w filmie”, w którym uczniowie sami staną się twórcami. Rozdaj każdemu materiał pomocniczy nr 1. Wyjaśnij, że zadanie to będzie polegać na narysowaniu w formie storyboardu własnego zakończenia „Katedry”.
8. Wspólnie omówcie alternatywne zakończenia filmu zaproponowane przez uczniów.

Praca domowa:

Zapisz na tablicy cytat z Kazimierza Malewicza:

„Sztuka suprematyczna ma zbudować nowy świat, świat odczuć (...) doznałem bojaźni i trwogi, gdy przyszło mi opuścić czas narracji (...) to nie był pusty kwadrat a poczucie bezprzedmiotowości”.

Skomentuj ten cytat, odwołując się do filmu Bagińskiego: główny bohater w „Katedrze” doprowadza siebie do unicestwienia, staje się takim niewidzialnym białym kwadratem na białym tle. Rozdaj uczniom materiał pomocniczy nr 1 „Pojawiam się i znikam – animujemy proces myślowy Malewicza” – na przykładzie twórczości Kazimierza Malewicza animujemy fazy kluczowe i pośrednie, które można ukazać również w prostej animacji poklatkowej. Zadaniem uczniów będzie przygotowanie własnej animacji (temat to np. „Mój kieszonkowy świat”) przy użyciu notesika i czarnego mazaka (piórka). Młodzież odlicza 24 strony. Zaczyna rysować od ostatniej fazy kluczowej na 24. stronie, przewraca stronę wcześniej i następnie odrysowuje przebity rysunek, dodając kolejny element. Następną lekcję zacznij od „wertowania” notesów kieszonkowych z wykonanym ćwiczeniem.