Jak pomóc dzieciom z warszawskiej dzielnicy - bohaterom filmu „Jestem zły” Grzegorza Packa?

ETAP EDUKACYJNY

podstawowa (klasy VII – VIII)

PRZEDMIOT

godzina wychowawcza

CZAS

45 minut – w sprawnie pracującej klasie, 90 minut – w klasie pracujące w wolnym tempie

Cele:

Uczeń:

• odczytuje przesłanie filmu
• formułuje pytania na podstawie filmu
• interpretuje tytuł filmu
• formułuje argumenty „za” i „przeciw”
• wskazuje osoby i instytucje mogące pomóc dzieciom i ich rodzinom
• wskazuje sposoby pomocy ludziom w trudnej sytuacji
• ćwiczy umiejętność empatii
• ćwiczy umiejętność udzielania słownego wsparcia
• określa rolę mediów, zwłaszcza filmu dokumentalnego w życiu społecznym.

Metody pracy:

• rozmowa kierowana
• argumenty „za” i „przeciw”
• tunel myśli
• śnieżna kula

Środki dydaktyczne:

• tekst kultury – film „Jestem zły”
• informacje z zakładki „Zagadnienia do dyskusji”
• kartki samoprzylepne
• karton
• pisaki

Przebieg zajęć:

1. Jakie pytania stawia film „Jestem zły” Grzegorza Packa?
Uczniowie pracują w grupach 4-osobowych. Każdy zespół formułuje co najmniej trzy różne pytania. (5 minut)
Oto pytania, jakie mogą się pojawić:

• Jak należy obchodzić się z kamerą i z mikrofonem?
• Jaką rolę mogą pełnić media, np. film w pokazywaniu prawdy o życiu?
• Co czują bohaterowie filmu?
• O czym myślą bohaterowie filmu?
• Jak wygląda codzienne życie bohaterów?
• Na czym polega poczucie wspólnoty w grupie koleżeńskiej?
• Jakimi zasadami kierują się członkowie grupy?
• Jakie są konsekwencje przynależności do grupy nieformalnej?
• Jak funkcjonują subkultury młodzieżowe?
• Jak bohaterowie sami siebie widzą? Jacy są we własnych oczach?
• Jak można dotrzeć do prawdy o człowieku?
• Czy bohaterowie są źli?
• Dlaczego bohaterowie zachowują się tak, jakby byli źli?
• Dlaczego bohaterowie są inni w domu niż na podwórku?
• Dlaczego łatwiej jest przetrwać w grupie pod maską zła?
• Jaka jest granica między dobrem a złem?
• Co jest prawdą o człowieku, a co jest tylko subiektywną opinią innych ludzi o nim?
• Jaki obraz rodziny przedstawia film?
• Kto mógłby pomóc dzieciom i ich rodzinom?
• Jak można by pomóc bohaterom filmu?

Prezentacja pytań przez przedstawicieli grup. (5 minut)

2. Sformułowanie i zapisanie tematu zajęć. (2 minuty)

Wśród pytań zadanych przez uczniów powinno się pojawić pytanie o to, w jaki sposób można pomóc bohaterom z warszawskiej dzielnicy. To pytanie stanie się tematem lekcji.
Jeśli nie postawią go uczniowie, może je zasugerować nauczyciel.

3. Odniesienie się do tytułu filmu. Próba interpretacji. (13 minut)

Pytanie 5. z zakładki „Zagadnienia do dyskusji”: Jak należy interpretować tytuł filmu Grzegorza Packa?

• Dlaczego czasownik w tytule filmu ma formę pierwszej osoby liczby pojedynczej?
• Co to znaczy: być złym?
• Co jest złem według współczesnego młodego człowieka?
• Co jest złem według biblijnego „Dekalogu”?
• Czy bohaterowie filmu są źli?

Pytania dodatkowe:

• Gdzie odbiorca filmu dostrzega dobro?
• Co budzi niepokój odbiorcy filmu?
• Co może się stać, jeśli dzieci przywykną do maski zła, za którą kryją się, wychodząc na podwórko, jeśli nikt nie pomoże im w porę tej maski zdjąć?

4. Stworzenie listy pt. „Grupa wsparcia”. Wskazanie sposobów udzielenia pomocy bohaterom filmu i ich rodzinom. (10 minut)

• Kto mógłby pomóc dzieciom i ich rodzinom?

Uczniowie wskazują następujące osoby i instytucje:

• ośrodek pomocy społecznej
• radni gminy
• miejscowy ksiądz
• szkoła – nauczyciele
• poradnia pedagogiczno – psychologiczna
• policja
• wolontariusze
• media, np. filmowcy
• my sami (jako ich koledzy)

Podział na grupy. Każdy zespół otrzymuje zadanie:

Grupa I Co powinien zrobić ksiądz z miejscowej parafii?

Grupa II Co powinna zrobić szkoła, do której chodzą dzieci i poradnia pedagogiczno – psychologiczna, z którą szkoła współpracuje?

Grupa III Co powinni zrobić radni gminy i pracownicy ośrodka pomocy społecznej?

Grupa IV Co powinna zrobić miejscowa policja?

Grupa V Co mogliby zrobić wolontariusze z instytucji pozarządowej znajdującej się w regionie?

Grupa VI Co mogą zrobić media, np. filmowcy, dziennikarze?

Zespoły proponują konkretne inicjatywy.

Śnieżna kula: Po prezentacji pomysłów uczniowie wskazują najlepsze rozwiązania – naklejają karteczki w kole.

5. Co w tej chwili mógłbym zrobić ja, gdybym był kolegą Grześka / koleżanką Oli z klasy. (5 minut)

Tunel myśli: Chętny uczeń / uczennica wciela się w sytuację wybranej postaci. Pozostali uczniowie ustawiają się w dwóch rzędach, twarzami do siebie. „Bohater filmu” powoli przechodzi między rzędami.
W tym czasie wskazana przez nauczyciela osoba zwraca się do bohatera ( np. do Oli Gibowskiej ) ze słowami wsparcia, np.:

• Podziwiam cię za twoje osiągnięcia sportowe.
• Podoba mi się to, że sama chcesz coś w życiu osiągnąć, bez niczyjej pomocy.
• Twoja mama jest dumna z twoich osiągnięć.
• Chciałabym/chciałbym się z tobą zaprzyjaźnić.
• Masz miły wyraz twarzy i ciepłe spojrzenie.
• Masz konkretne plany na przyszłość.
• Dobrze radzisz sobie w grupie chłopców.

Podsumowanie: 

(5 minut)

• Jakie są sposoby pomocy ludziom w trudnej sytuacji?

pomoc materialna wsparcie dobrym słowem okazanie zainteresowania ich problemami cierpliwe wysłuchanie i okazanie zrozumienia zaproponowanie ciekawych zajęć pokazanie im nowych możliwości, perspektyw pomoc w odkryciu ich dobrych cech, umiejętności znalezienie dla nich pracy …

• Jaką rolę może tu spełnić film dokumentalny, taki jak film Grzegorza Packa?

Demaskuje stereotypy i odkrywa prawdę. Zwraca uwagę odbiorców na ważne problemy społeczne. Pobudza do działania, inspiruje inicjatywy społeczne. Budzi poczucie odpowiedzialności i solidarności społecznej.

Bibliografia:

• „Jestem zły”, reż. Grzegorz Pacek, Filmoteka Szkolna. Portrety zbiorowości; Lekcja 17.