ETAP EDUKACYJNY
ponadpodstawowa
PRZEDMIOT
język polski
CZAS
2 godziny lekcyjne
Cel główny:
Lekcja ma na celu uświadomić młodym ludziom, jak wiele różnych zagrożeń czyha na nich w życiu. Ma za zadanie ukazać różne postawy wobec zła. Ważne jest to, aby uczniowie wiedzieli, że oglądane losy bohaterów są autentyczne.
- Analizuje problemy natury moralnej
- dostrzega jak film może wpływać na życie i jak życie wpływa na film
- zastanawia się nad zmiennością ról, w którą „wchodzi” człowiek zmuszony do podobnych działań jak przestępcy
- podejmuje samodzielną pracę badawczą
Metody pracy:
- drama
- praca w grupach
- linia czasu
- sąd
Środki dydaktyczne
- scena do analizy ze strony www.filmotekaszkolna.pl
- strona internetowa www.filmotekaszkolna.pl
Uwagi dotyczące lekcji:
Lekcja jest kontynuacją poprzednich zajęć, dlatego można zminimalizować część wprowadzającą do dwóch, trzech zdań na temat istoty człowieka. Zadaniem uczniów jest wejście w rolę danego bohatera tak, aby uzmysłowić sobie motywy ich działań.
Przebieg zajęć:
1. Część wprowadzająca
Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od wskazania podstawowego problemu: kondycji człowieka w świecie oraz różnych postaw ludzi wobec zła. Zaprasza do wspólnych rozważań w oparciu o film Krzysztofa Krauze.
2. Część rozwijająca:
A. Gromadzenie informacji. Rozwiązywanie problemów
I. Uczniowie zostają podzieleni na 6 grup. Nauczyciel podchodzi do każdej z grup i prosi o wylosowanie karteczek z imionami bohaterów, rozdaje również karty z pytaniami.
Uczniowie podczas oglądania fragmentu filmu, mają za zadanie „wejść w rolę”, stać się na chwilę bohaterem filmu, zastanowić się, co czują i dlaczego postępują tak, a nie inaczej.Każda z osób w grupie, zgodne z wylosowaną karteczką, wchodzi w rolę danej postaci, a więc ogląda fragment filmu z pozycji , np.: Gerarda, Martczaka, żony Martczaka, Stefana, Adama, ochroniarza oraz odpowiada na pytania:
Karta pracy nr 1
- Podczas oglądania fragmentu filmu zwróć uwagę na wylosowaną przez siebie postać.
- Wypisz cechy charakteru oraz określ postawę bohatera
- Odpowiedź na pytania:
- Kim jestem?
- Co czuję?
- Co robię?
- Dlaczego to robię?
- Co chcę osiągnąć?
- Co chcę zmienić?
Czas pracy: 10 min
Nauczyciel prosi o zaprezentowanie kilku osób z różnych grup. Dzięki temu ćwiczeniu uczniowie zdają sobie sprawę z motywów działań bohaterów, charakteryzują ich postawy, uogólniają pewne zachowania. (5 min)
II. Po prezentacji uczniów nauczyciel rozdaje kolejne koperty z poleceniami oraz materiałami dodatkowymi. Uczniowie pracują w tych samych grupach.
Karta pracy – grupa I
Bohaterem, którego losy macie przedstawić jest Adam. Przed sobą macie linie czasu (załącznik nr 1), na której musicie umieścić wszystkie paski z koperty (załącznik nr 2).
Wybierzcie lidera, który będzie prezentował klasie losy bohatera. Możecie zacząć prezentacje od słów: Mam na imię Adam. Trzy miesiące temu wydawało się, że miałem wszystko. Chciałem rozkręcić z kolegą swój biznes, ale nie otrzymaliśmy poręczenia finansowego. i wtedy właśnie, od przypadkowego spotkani Stefana z Gerardem, moje życie zmieniło się nie do poznania...
Czas pracy: 10 min
Czas prezentowania: 2 min
Karta pracy – Grupa II
Bohaterem, którego losy macie przedstawić jest Stefan. Przed sobą macie linie czasu (załącznik nr 3), na której musicie umieścić wszystkie paski z koperty (załącznik nr 4).
Wybierzcie lidera, który będzie prezentował klasie losy bohatera. Możecie zacząć od słów: Mam na imię Stefan. Zostałem skazany na 25 lat za podwójne morderstwo. Moje życie trzy miesiące temu wyglądało całkiem inaczej. Dlaczego to zrobiłem? Posłuchajcie mojej opowieści...
Czas pracy: 10 min
Czas prezentowania: 2 min
Karta pracy – Grupa III
Bohaterem, którego losy macie przedstawić jest Tadeusz. Przed sobą macie linie czasu (załącznik nr 5), na której musicie umieścić wszystkie paski z koperty (załącznik nr 6).
Wybierzcie lidera, który będzie prezentował klasie losy bohatera. Możecie rozpocząć od słów:
Mam na imię Tadeusz. Zwyczajne spotkanie ze zwyczajnym mężczyzną skończyło się dla mnie więzieniem. Posłuchajcie ...
Czas pracy: 10 min
Czas prezentowania: 2 min
Karta pracy – Grupa IV
Waszym zadaniem będzie zapoznanie się z losami Artura. Teksty, które macie do dyspozycji, znajdują się na stronie www.filmotekaszkolna.pl, w zakładce w sieci. Odnajdźcie tekst: Ku przestrodze. Wypunktujcie najważniejsze informacje, które Waszym zdaniem, chciałby przekazać potomnym Artur. Wyznaczcie lidera, który wcieli się w rolę Artura i zaprezentuje klasie „ostatnie
słowo” oskarżonego podczas klasowego sądu. Możecie rozpocząć od słów: Jestem tutaj po to, aby Was przestrzec. Zostałem skazany na 25 lat pozbawienia wolności. Zabiłem człowieka z bezsilności. z ofiary stałem się katem. Dlaczego? Pamiętajcie, że nie jest to film. To było moje życie...
Czas pracy: 10 min
Karta pracy – Grupa V
Jesteście oskarżycielami. Waszym zadaniem jest zebranie jak największej ilości obciążających dowodów. Napiszcie mowę oskarżycielską. Wytypujcie oskarżyciela, który wygłosi mowę podczas klasowego sądu. Możecie rozpocząć od słów: Wysoki Sądzie! Zebraliśmy się dziś po to, aby osądzić w imię sprawiedliwości tego oto człowieka ...
Czas pracy: 10 min
Karta pracy – Grupa VI
Jesteście obrońcami. Waszym zadaniem jest zebranie jak największej ilości okoliczności łagodzących . Napiszcie mowę obrończą. Wytypujcie obrońcę, który wygłosi mowę, podczas klasowego sądu. Możecie rozpocząć od słów: Wysoki Sądzie! Dziś jest czas sprawiedliwości. Spójrzmy na tego człowieka. Tak, zabił. Czuje skruchę...
Czas pracy: 10 min
B. Transformacja
Uwagi dotyczące pracy w grupach: Uczniowie otrzymują od nauczyciela wszystkie pomoce. w grupach od 1 do 3 przygotowane są linie czasu, na które uczniowie powinni przykleić paski. Zaś w grupie 4 można równie dobrze przygotować wydruki ( Ku przestrodze) w 3 kopiach tak, aby mogli czytać co najmniej 3 osoby naraz, co usprawni pracę i zaangażuje wszystkie osoby, np.: 3 osoby czytają zaznaczając ważne ich zdaniem informacje, 1 osoba scala je w sensowną wypowiedź, bądź pomagają wszyscy. Przy zadaniach dla grupy 5 i 6 uczniowie korzystają z wiadomości, które padły na poprzednich zajęciach. Mają przed sobą karty pracy, notatki. Bardzo ważną rolę pełni nauczyciel, którego zadaniem jest naprowadzanie i kontrolowanie pracy uczniów. Ważne jest to, aby zaznaczyć, że czas prezentacji w grupach od 1 do 3 wynosi 2 minuty, zaś grupy 4, 5, 6 mogą przygotować prezentację na 3 minuty.
C. Prezentacja (ewaluacja)
Nauczyciel prosi wybranych liderów o przedstawienie na forum klasy pracy całej grupy. Występują liderzy grup 1, 2, 3, prezentując linie czasu. Uczniowie wizualizują swoją wiedzę na temat bohaterów i ich różnych postaw. Dostrzegają miejsca wspólne, ale również odrębne zachowania.
Krótka dyskusja: Kiedy człowiek może stać się katem?
Czas: 5 min
Nauczyciel proponuje zabawę w sąd. Informuje, że grupy 1, 2, 3 staną się ławnikami w sprawie o podwójne morderstwo. Odbywa się ostatnia rozprawa, podczas której głos zabiera oskarżony Adam (występuje lider grupy 4, który wygłasza ostatnie słowo), a następnie głos oddany zostaje oskarżycielowi (lider grupy 5) oraz obrońcy (lider grupy 6). Zadaniem ławników jest oddanie głosu skazującego poprzez podniesienie prawej ręki.
Czas prezentacji: 10 min.
3. Część podsumuwująca:
Lekcja kończy się wspólnym głosowaniem, którego głównym celem jest wcielenie się w rolę osoby, od której zależy przyszłość oskarżonego, jego uniewinnienie, bądź skazanie. Każdy uczeńławnik powinien przemyśleć swoją decyzję i potrafić ją uargumentować. Bardzo ważne są tutaj okoliczności łagodzące, odniesienie sprawy do życia, ale również zmierzenie się z zasadami moralnymi, V przykazaniem: „Nie zabijaj!”.
Praca domowa:
Napisz esej na temat istoty człowieczeństwa. Odnieś się do literatury, filmów oraz własnych doświadczeń.